برای حمه سور (حسین مرادبیگی)
حسن معارفی پور از همان سال‌های کودکی با افسانه‌ها و روایت‌های فراوانی درباره‌ی حمه سور یا همان حسین مرادبیگی، آشنا بودم. در میان مردم ساده‌دل روستاها، اغراق در نقل داستان‌ها امری رایج است، اما آن‌چه در میان همه‌ی این روایت‌ها برایم به‌طور مسلم واقعیت داشت، این بود که هیچ‌کس بی‌دلیل […]
«ضد‌فاشیسم» اتونومیستی، مدافع فاشیسم صهیونیستی و اول ماه مه در مانهایم
حسن معارفی پور در اعتراض به جریان انحرافی موسوم به «آنتی‌دویچ» و تمامی گروه‌هایی که با ادعای آنتی‌فاشیسم در تظاهرات اول ماه مه آلمان حضور می‌یابند اما در عمل مدافع سیاست‌های اشغال‌گرانه و نژادپرستانه‌ی دولت اسراییل‌اند، لازم است به سکوت ساختاری چپ اتونومیستی و بخشی از بدنه و رهبری حزب […]
خوانش کتاب سرمایه مارکس (بخش پنجم)
حسن معارفی‌پور مارکس و انگلس در «ایدئولوژی آلمانی»، ماتریالیسم تاریخی را با ارایه‌ی توسعه‌ی جامعه‌ی بشری و تاریخ آن از مسیر عملِ مردم به‌عنوان کنشگران عینی، گسترش داده و درصدد تصفیه حساب سیاسی-ایدئولوژیک با جریان هگلی‌های جوان ازجمله برونو باوئر، لودویگ فوئرباخ و ماکس شتیرنر، برآمدند. به‌نظر می‌رسد مارکس و […]
منطق سود و مرگ کارگران در فاجعه‌ی بندر رجایی
همان‌گونه که در هر شهر یا منطقه‌ی صنعتی، احتمال بروز حوادثی چون آتش‌سوزی وجود دارد، در بنادری مانند بندر رجایی نیز این احتمال یک واقعیت آماری و فنی تلقی می‌شود. چنین امکانی نه استثنا، بلکه بخشی از منطق فعالیت‌های پرریسک در زیرساخت‌های بزرگ حمل‌ونقل و لجستیکی است. به همین دلیل، مجموعه‌ای از […]
جنگ سودان، فمینیسم بورژوایی و منطق حذف سیاسی بدن‌ها
محمدرضا کریمی دو سال از آغاز جنگ داخلي در سودان مي‌گذرد. جنگي كه از همان ابتدا به بحراني بنيادين براي موجوديت اين كشور و زیست ميليون‌ها انسان تبدیل گردید. تنش‌هاي ريشه‌دار ميان ارتش سودان به فرماندهي عبدالفتاح البرهان و نيروهاي شبه‌نظامي «نيروهاي پشتيباني سريع» تحت رهبري محمد حَمدان دَقَلو (حمِدتي)، […]
آغاز سخن؛ بازنمایی زن کارگر در گفتمان جمهوری اسلامی
محمدرضا کریمی در همایشی با عنوان «تجلیل از زنان کارگر»، مقامات جمهوری اسلامی از جمله احمد میدری (وزیر کار) و فاطمه محمدبیگی (رییس فراکسیون زنان مجلس)، با بیانی به ظاهر هم‌دلانه از وضعیت زنان کارگر سخن گفتند.1 از دست‌مزد پایین، فقدان بیمه، فشارهای کارفرمایی برای پرهیز از بارداری و […]
چکامه‌ی مهاجرت
برتولت برشت مترجم: حسن معارفی‌پور سرزمین من نیست جایی که اجبار آوارگیم کشانده است. چه کنم! در ازای جامی شراب مردافکن، مگر چیزکی دارم تا شاید تاخت بزنم با گام‌هایی ناامید راه‌های رفته را درمی‌نوردم. دم به دم نامم را می‌پرسند می‌گویند هجی کن، هجی کن به خود می‌گویم […]
گزارش سیاسی اول مه ۲۰۲۵؛ صحنه‌ی تقابل کار و سرمایه در ترکیه*
نویسنده: اوزو توپراک تخلیص و ترجمه: مجید حمه‌رش اول ماه مه یک روز عادی نیست. روزِ اتحاد، همبستگی و مبارزه‌ی طبقه‌ی کارگر جهانی‌ست. در بسیاری از کشورها، حتی اگر به‌عنوان جایگزینی برای تعطیلاتِ مذهبی یا ملی شناخته نشود، ورودِ اول ماه مه به تقویم‌ها به‌عنوان یک روز تعطیل، سهمِ زیادی از […]
تاسیان؛ تاریخ، سانسور و حافظه‌ی جعلی
مون راش سریال «تاسیان» اگرچه ظاهرا می‌کوشد روایتی پُرکشش و دراماتیک بیافریند، امّا در اهداف پنهان روایت‌پردازی خود به بازتولید روایت‌هایی می‌پردازد، که نه تنها با واقعیت تاریخی فاصله دارند؛بلکه با روی‌کردی عامدانه و گرایش‌محور، تصویری تحریف شده و جهت‌دار از گذشته ارایه می‌دهند. روایتی که نه از سر ناآگاهی، […]
آوازِ ماه مه
یوسف رسولی ما فرزندانِ دودیم، زاده‌ی شب‌های بی‌پنجره، جوانه‌ی خاکسترِ سیم‌ها، و بر لبه‌ی خستگی لبخند می‌کاریم. ** دست‌هامان خالی‌تر از رؤیاست، اما بوی نانِ گرم را در مشت‌های بی‌نام‌مان نگه داشته‌ایم. چشم‌هامان، که هزار بار از آیینه گذشته‌اند، هنوز کورسوی امیدی را در انتهای راهروهای تاریک می‌جویند. ** ای […]
اول ماه مه در آلمان*
ویلهلم لیبکنشت مترجم: صبا پرمهر سال گذشته برای شما نوشتم که از زمان راه‌اندازی جشن کار، هر ساله شاهد افزایش تعداد کسانی هستیم که این روز را جشن می‌گیرند. این موضوع در اول ماه مه ۱۸۹۶ به اثبات رسید و در اول ماه مه ۱۸۹۷ نیز ثابت خواهد شد. طبیعتا بعضی […]
اول ماه مه، روز همبستگی طبقاتی تمام کارگران جهان بر علیه ستم و بندگی
حسن معارفی‌پور «پرولتاریای همه کشورها متحد شوید!» این شعار اولین بار در سال 1848 در آخرین جمله مانیفست حزب کمونیست توسط کارل مارکس و فردریش انگلس به‌منزله‌ی یک سند پایه برای ابراز همبستگی بین‌المللی طبقه‌ی کارگر در سراسر جهان، هم‌چنین به‌عنوان مطالبه‌ای فراگیر از سوی اتحادیه‌ی کمونیست‌ها مطرح شد. […]
برای شکست راست افراطی، باید نژادپرستی (و ضدنژادپرستی) را جدی گرفت*
اگو پالتا[1] مترجم: هنگامه هویدا نشر آمستردام به‌تازگی نخستین اثر جمعی از یک مجموعه‌ی جدید را منتشر کرده است که به آثار پژوهش‌گران موسسه‌ی «لا بوئتی» اختصاص دارد؛ نهادی که بر تحلیل راست افراطی، تحولات سیاسی معاصر و راه‌های مقابله با آن تمرکز دارد. این کتاب با عنوان راست افراطی، […]
مارکسیسم، یک سنت آمریکایی*
آیدان بیتی مترجم: سمیه ولی‌زاده در ایالات متحده نیز مانند بسیاری از کشورها، منتقدان مارکسیسم، آن را به عنوان وارداتی‌ای بی‌ریشه و خارجی معرفی می‌کنند. با این حال، هم تحسین‌کنندگان آمریکایی کارل مارکس و هم حملات محافظه‌کاران به او، جای‌گاهی متمایز برای مارکسیسم در زندگی عمومی آمریکا قایل شده‌اند. بررسی […]
خوانش کتاب سرمایه مارکس (بخش چهارم)
حسن معارفی‌پور ضرورت بازخوانی سرمایه در دوران حاکمیت «روح زمانه» دراین‌جا روح درمفهوم هگلی به‌کار گرفته می‌شود؛ روح عینی، روح ذهنی و روح مطلق. روح زمانه، به روند و فضای حاکم بر زمانه‌ای که از لحاظ ایدئولوژیک، زیبایی‌شناختی، فلسفی، سیاسی و اجتماعی همه‌ی حوزه‌های زندگی را تسخیر کرده، اطلاق می‌شود. […]
واگن پارس: روایتی از انحطاط در سایه‌ی نئولیبرالیسم
محمدرضا کریمی در شرایطی که مدافعان نئولیبرالیسم بی‌وقفه بر ضرورت خصوصی‌سازی و ارتقای کارآمدی مدیریتی پای می‌فشارند، روندهای اجرایی‌شده در راستای تسهیل خصوصی‌سازی، بازپس‌گیری امتیازاتی که به کارگران داده شده و کاهش اندک نظارت‌های موجود بر محیط‌های کار، عملا به تعمیق و تسریع بحران‌های ساختاری در صنایع مختلف، از جمله […]
گزارش میدانی از کارگران پروژه‌ای
هولدرا در خصوص بحران‌های مزمن و ساختاری کار در پروژه‌ها، نوشته‌های بسیاری منتشر شده‌اند؛ اما آن‌چه در اینجا بیان می‌کنم، نه صرفا تحلیلی نظری، بلکه تجربه‌ای زیسته است. نزدیک به دو سال است که به عنوان یک نیروی پروژه‌ای درگیر چرخه‌ی فرساینده‌ای از کار شده‌ام؛ جایی که ذهن، روان و […]
آغاز سخن؛ رسمیت‌بخشی به استثمار از راه تهیناسازی واژگان
محمدرضا کریمی در سپهر زبانی نهادهای جمهوری اسلامی، آن‌چه به بازنشستگان پرداخت می‌شود، اغلب با واژه‌ی «مستمری» شناخته می‌شود؛ واژه‌ای که در ظاهر بی‌طرف، اما در بنیان واجد بار معنایی عمیقا ایدئولوژیکی است. این لفظ، به‌نحوی پنهان‌کارانه، پرداخت مستمر و ماهانه‌ای را تداعی می‌کند که گویی از کیسه‌ی «دیگری» (خواه […]
نوزادِ شیفت شب
یوسف رسولی برای آن‌هایی که هرگز آغاز نشدند ٭٭٭٭ نوزاد را، در تاریکیِ استیل و سِرُم، پیش از آن‌که نخستین نفس را بکشد، شکنجه کردند— نه با چاقو، که با خالیِ آغوش. بند ناف را نه بریدند، پاره کردند تا صدای مادر در لوله‌های ونتیلاتور گم شود، […]
بازخوانی انتقادی ایدئولوژی سلطنت‌طلبی و فاشیسم اسلامی در نسبت با انقلاب ۱۳۵۷
حسن معارفی‌پور در میان تولیدات رسانه‌ای وابسته به طیف سلطنت‌طلب و حامی سامانه‌ی پادشاهی، اخیرا نشریه‌ای به زبان آلمانی با عنوان «ایران در گفتمان» به زبان آلمانی توسط محافل سلطنت‌طلب منتشر شده است. این نشریه سعی می‌کند با روایتی تحریف‌شده از تاریخ معاصر ایران، تصویری از انقلاب ۱۳۵۷ ارایه دهد […]
خوانش کتاب سرمایه مارکس (بخش سوم)
حسن معارفی‌پور رابطه‌ی مالکیت خصوصی و دولت در آثار مارکس مساله‌ی مالکیت خصوصی به‌شکل مدرن درچارچوب جامعه‌ی بورژوایی، نخستین‌بار ازسوی «ژان ژاک روسو» در قرن هجدهم مطرح شد. دولت به عنوان یک ارگان طبقاتی حافظ منافع یک طبقه به صورت کلی و حفظ این منافع با ابزارهای قهری است. […]
نتانیاهو هم‌زمان با حمله به نهادهای حقوقی اسراییل، بر بی‌پایانی نسل‌کشی در غزه نیز مهر تایید می‌زند*
ژان شائول مترجم: محمدرضا کریمی دولت راست افراطی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، در تلاش است تا تمام انحصارات برآمده از قدرت خود را حذف کند و مخالفان سیاسی‌اش در ساختار حکومتی موجود (از جمله رونن بار[1] رییس آژانس جاسوسی داخلی شین‌بت و گالیا بهاراو-میارا[2] دادستان کل ) را حذف […]
در راستای ادامهی سیاست قحطی توسط اسراییل، تمام نانوایی‌های سازمان ملل در غزه تعطیل شدند*
اندره دیمون[1] مترجم: محمدرضا کریمی روز سه‌شنبه [12فروردین] تمام نانوایی‌های غزه که توسط برنامه جهانی غذا وابسته به سازمان ملل اداره می‌شدند، به دلیل کمبود غذا و سوخت ناشی از محاصره‌ی دایمی اسراییل تعطیل شدند. اسراییل به مدت حدودا یک ماه، مانع ورود هرگونه غذا، سوخت، آب و برق […]
دموکرات‌های سنای آمریکا با اکثریت قاطع، محدودیت فروش تسلیحات به اسراییل را رد کردند*
جِیکوب کراس مترجم: محمدرضا کریمی برای دومین بار در کمتر از چهار ماه، سنای آمریکا با رایی قاطع از ادامهی نسل‌کشی در غزه حمایت کرد و دو قطع‌نامه‌‌ی جلوگیری از ارسال حدود ۹ میلیارد دلار سلاح به دولت اسراییل را رد کرد. قطع‌نامه‌‌ی S.J.33 که با ۱۵رای موافق در برابر […]
گزارشی از حادثه‌ی درگیری بومی-غیربومی در هفت‌تپه*
محمدرضا کریمی هر سال از آبان تا اردیبهشت، فصل برداشت نیشکر در هفت‌تپه آغاز می‌شود و صدها کارگر فصلی «نی‌بُر» از مناطق اطراف (نظیر شوش، شوشتر و اندیمشک) برای کار راهی این مجتمع می‌شوند. این کارگران با قراردادهای موقت، ستون فقرات برداشت محصول هستند؛ اما همواره با بی‌ثباتی شغلی مواجه‌اند. […]
آغاز سخن؛ شبه‌زبان و اخلال در پدیداری آگاهی
محمدرضا کریمی در پاره نوشته‌ها و سخن‌پراکنی‌های جریان طرف‌دار بازار آزاد، با صورت‌بندی گفتاری‌ای روبه‌رو هستیم که در تقلای برخورد شدید با مفاهیم است؛ زیرا این مفاهیم هستند که با برخاستن از زیست فرودستان، مشروعیت برساخته‌ی ساختار مسلط را به چالش می‌کشند. اکنون با تلاش بی‌وقفه‌ی سخن‌پراکنان چسبیده به آن […]
مرگ کلمات
هولدرا خونِ انگشتانم سنگ‌های داغ را روشن می کند. چون دریچه‌ی مرگ آن سوی دره‌ای تهی زنی سوگوار فریاد می‌زند به حرف بیا دخترکِ زخمی این واژه‌های پایانی ات را! می‌اندیشم با آن راه پر پیچِ خم سیاهی که پدر را پیر نشده کشت. به دست نیافتنی‌های از دست رفته. […]
مروری بر کتاب 1348*
حسن معارفی‌پور سیامک مهاجری سال 1348 را سالی سرنوشت‌ساز برای ادبیات به صورت کلی و نقطه‌عطفی در تاریخ ادبیات و سیاست ایران ارزیابی می‌کند. سالی که بین کودتای 28 مرداد 32 و انقلاب شکست‌خورده‌ی 57 قرار گرفته و در طول این کتاب، به عنوان یک نقطه‌عطف تغییرات حیاتی مورد بررسی […]
خوانش کتاب سرمایه مارکس (بخش دوم)
حسن معارفی‌پور مارکسیسم علیه اروپامحوری تاثیر تاریخ‌باوری هگلی بر مارکس و انگلس به‌قدری زیاد است که هر دو در برخی از نوشته‌های نخستین خود، ایده‌های هگلی هم‌چون روند تکاملِ عقل در تاریخ، پروسه‌ی تکامل تاریخیِ جهان و حمایتِ تلویحی از نوعی ایده‌ی اروپایی را دنبال می‌کردند. با این‌حال، آثار […]
۱۵ مارس: بزرگ‌ترین تظاهرات تاریخ صربستان!*
زوونکو دان[1]– از شاخه‌ی یوگسلاوی «بین‌الملل کمونیستی انقلابی» مترجم: محمدرضا کریمی بی‌تردید در ۱۵ مارس، در بلگراد صربستان، بزرگ‌ترین تظاهرات تاریخ صربستان برگزار شد. با استناد به تصاویر آرشیوی تجمعات برگزار شده، این تظاهرات حدود ۳۰۰٬۰۰۰ نفر را دربرگرفته و بسیاری بر این باورند که حتی از این هم بیشتر […]
چرا قدرت ما در ورودی‌بندی* است؟**
مترجم: محمدرضا کریمی این متن، تقریبا دو سال پیش در سایت سوسیالیست ورکر نگاشته شده است. از آن‌جا که برآمده از تجربه‌ی مبارزاتی کارگران انگلستان در یک دهه‌ی اخیر بوده، با بیانی ساده نوشته شده و افزون بر آن، شکست بسیاری از اعتصابات و اعتراضات کارگران ایران در سال‌های اخیر، رها […]
هفت‌تپه و سهم‌خواهان آن
محمدرضا کریمی طی چند سال اخیر، یک سری فعالیت‌ها به شکلی جدید توسط گروهی موسوم به عدالت‌خواهان راه‌اندازی گردیده و تا کنون، به صورت برگزاری سمینارهای کارگری در کردستان و خوزستان نمودار شده است. نخست، باید به کارگران فعال داخل هشدار داد و تاکید نمود که هرگونه هم‌راهی با این‌گونه […]
آغاز سخن؛ پیرامون حداقل دست‌مزد 1404
محمدرضا کریمی هرگونه اقدام در جهت بهتر شدن شرایط کارگران را می‌توان گامی رو به جلو ارزیابی و از آن حمایت کرد. بسیاری مغرضانه یا ناآگاهانه با استناد به این امر، در پی جریان‌های برساخته‌ی سرمایه‌داری راه افتاده و در برابر هرگونه نقدی، فریادِ «این اقدام، گامی در جهت منافع […]
لنین، کمونیسم و رهایی زنان*
ماری فردریکسن[1] مترجم: محمدرضا کریمی هم‌چنان بیشتر زنان جهانِ امروز فاصله‌ی زیادی با دست‌یابی به برابری دارند، چه برسد به آزادی. اختلاف دست‌مزد بین مردان و زنان تنها یک بُعد از این ماجرا بوده و نابرابری و سرکوب بسیار فراتر از آن است. از ترس بدون مراقبت گذاشتن نوشیدنی‌هایمان در هنگام شب‌گردی‌ها […]
خوانش کتاب سرمایه مارکس (بخش نخست)
حسن معارفی‌پور مقدمه سرمایه، کتابی‌ست دشوارخوان. لازم است خواننده‌ی علاقمند و کنجکاو این نکته را بداند که برای عبور از دشواری‌های این کتاب مهم، ابتدا باید فصل اول سرمایه را که فلسفی‌ترین و درعین‌حال انتزاعی‌ترین فصل آن است و در آن از مباحث، اندیشه‌ها و منطق نوشتار هگلی بهره گرفته شده، با […]
نگاهی به روی‌دادهای اخیر سوریه
محمدرضا کریمی نه لحظات منفرد، بلکه پیوستاری لحظات است که وضعیت یک جامعه را مشخص می‌کند. در دگرگونی‌های خاورمیانه، تا کنون سقوط رژیم‌های دیکتاتوری تنها در پی سلسله‌ای از عوامل تاریخی، اجتماعی و اقتصادی‌ای که در طول دهه‌ها شکل گرفته‌اند؛ امکان‌پذیر گردیده است. انقلاب‌های بهار عربی نشان دادند که هیچ روی‌داد […]
پاک کردن تاریخ، زدودن دموکراسی؛ حمله‌ی اقتدارگرایانه‌ی ترامپ به آموزش*
هنری ای. گیرو مترجم: محمدرضا کریمی دونالد ترامپ در نخستین روزهای دوره‌ی دوم ریاست‌جمهوریش چندین فرمان اجرایی را با هدف «کنترل نحوه‌ی آموزش نژاد و جنسیت در مدارس، گسیل ساختن درآمدهای مالیاتی به سمت مدارس خصوصی و اخراج معترضان طرف‌دار فلسطین» صادر کرد. در تاریخ ۲۹ ژانویه ۲۰۲۵ (۹ بهمن ۱۴۰۳)، فرمان […]
از اخراج تا بازگشت و پس از آن؛ درس‌هایی از مقاومت کارگران گروه ملی فولاد
محمدرضا کریمی در اسفند سال 1402، حدودا ۲۵ نفر از کارگران گروه ملی فولاد که در اعتراض به اجرای ناقص طرح طبقه‌بندی مشاغل دست به اعتراض زده بودند، به دستور مدیریت شرکت اخراج شدند. این اقدام که با هدف سرکوب اعتراضات و تحمیل شرایط ناعادلانه به نیروی کار انجام شد، با واکنش […]
بازار آزاد یا مرگ تدریجی؟ تاثیر سیاست‌های نئولیبرالی بر بحران دارو
محمدرضا کریمی بحران نمایان‌شده در حوزه‌ی دارو به یکی از مسایل محوری در تحلیل‌های اجتماعی و اقتصادی امروز ایران تبدیل شده است. هم‌گام با افزایش تورم و افت قدرت خرید شهروندان که برآمده از گسترش سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی است؛ نه تنها این بحران کاهش نیافته، بلکه تضادهای طبقاتی نیز ژرف‌تر شده و […]
آغاز سخن؛ بار دیگر روزنامه
محمدرضا کریمی مبارزه پیش از به نتیجه رسیدن، بارها دوپارگی وضعیت مبارز را نمایان می‌سازد. دوپارگی میان کنش وی که صرف پرداختن به وضعیت ویژه‌ی مبارزه -تلاش برای تحقق انسانیت- می‌شود و تقلایی که براساس پذیرش بخشی از وضعیت موجود، به ناچار انجام می‌دهد. مبارزه در اینجا به عنوان برخورد بنیادین با […]